Vào thời điểm giao mùa, đặc biệt là mùa thu, dịch cúm, tiêu chảy, sốt xuất huyết, viêm đường hô hấp ở trẻ... bùng phát khiến nhiều phụ huynh lo lắng. Vì thế, cha mẹ cần trang bị cho mình những kiến thức cùng biện pháp phòng bệnh đúng cách cho trẻ. Cùng Moki Mart tìm hiểu chi tiết tại bài viết này nhé!
Bệnh giao mùa ở trẻ là gì?
Bệnh giao mùa ở trẻ là nhóm bệnh xuất hiện phổ biến trong thời điểm giao mùa (ví dụ xuân hè, thu đông). Đây là thời điểm nhiệt độ thay đổi, chênh lệch giữa ngày và đêm, độ ẩm không khí giảm, ít gió,... làm cho cơ thể tiêu tốn năng lượng nhiều hơn, giảm sức đề kháng dẫn đến dễ mắc bệnh, đặc biệt là trẻ em và người cao tuổi.
Mặt khác, các điều kiện môi trường thay đổi lúc giao mùa cũng tạo điều kiện thuận lợi cho mầm bệnh phát triển và lây lan, càng làm tăng nguy cơ mắc bệnh cho trẻ nhỏ vì hệ miễn dịch các bé chưa hoàn thiện và sức đề kháng yếu.
Các bệnh thường gặp khi giao mùa là cúm, viêm mũi, viêm họng, viêm phế quản, viêm phổi, sởi, thuỷ đậu, viêm màng não, bệnh đau mắt đỏ, viêm xoang, dị ứng... Do vậy, các gia đình cần chú ý thực hiện những biện pháp phòng bệnh trong thời điểm giao mùa.
Những bệnh thường gặp ở trẻ em khi thời tiết nắng mưa thất thường
Cảm lạnh thông thường
Bệnh cảm lạnh thông thường hay cảm lạnh là tình trạng nhiễm virus cấp tính ở đường hô hấp trên, ảnh hưởng đến niêm mạc đường hô hấp của mũi, họng, xoang và thanh quản. Nếu trẻ bị cảm lạnh trong thời gian dài và không được điều trị triệt để, bé có thể gặp phải các biến chứng như nhiễm trùng tai, hen suyễn, viêm xoang, viêm phổi, v.v. Đây là một trong các bệnh giao mùa ở trẻ em thường mắc phải.
Triệu chứng nhận biết trẻ bị cảm lạnh bao gồm:
- Các triệu chứng ban đầu của cảm lạnh thường là ngứa cổ họng, sổ mũi, nghẹt mũi và hắt hơi;
- Bé cũng có thể thấy mệt mỏi, đau họng, ho, nhức đầu, sốt nhẹ, đau cơ và chán ăn;
- Nước mũi bị đặc lại, có màu vàng hoặc xanh.
Cúm
Cúm mùa là bệnh nhiễm khuẩn hô hấp cấp tính do virus Influenza gây nên. Có 3 tuýp vi rút cúm gây bệnh ở người gồm virus tuýp A, B, và C. Với trẻ em, bệnh cúm có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng về hô hấp dẫn đến tử vong. Một số biến chứng khác của bệnh cúm bao gồm viêm phế quản, viêm phổi, viêm tai, viêm não,... Đây là một trong các bệnh giao mùa ở trẻ thường gặp.
Viêm đường hô hấp trên
Bệnh do virus gây ra. Các biểu hiện thường gặp của bệnh là sốt, đau họng kèm ho, chảy mũi nước và hắt xì hơi. Tuy vậy, có một số trẻ bị viêm đường hô hấp nặng nhưng không sốt hoặc sốt không cao, nhất là trẻ em bị còi xương, suy dinh dưỡng kèm theo tình trạng quấy khóc, ngủ kém. Các bệnh điển hình giúp phát hiện trẻ có nguy cơ mắc viêm đường hô hấp trên như viêm họng, viêm xoang và viêm mũi dị ứng.
Bệnh rất dễ lây lan qua đường hô hấp, giọt bắn nhỏ.
Tiêu chảy cấp
Thường phát bệnh đột ngột và phần lớn trẻ mắc bệnh thường là sốt cao (38-40 độ C) và kèm theo các biểu hiện như sổ mũi, ngạt mũ, hắt hơi, ho và rát họng. Ngoài ra, những biểu hiện điển hình như đi ngoài phân lỏng, nôn ói, đau bụng kèm tình trạng mất nước cho thấy việc trẻ mắc phải tiêu chảy cấp do bệnh đường ruột.
Nguyên nhân thường do virus, vi khuẩn hoặc kí sinh trùng gây ra. Trong đó, Rotavirus là nguyên nhân phổ biến nhất gây tiêu chảy cấp, có thể gây tử vong ở trẻ nhỏ.
Đường lây: Sử dụng nguồn thức ăn bị nhiễm khuẩn hay bị lây nhiễm do tiếp xúc với vật chứa nguồn lây bệnh.
Những biện pháp phòng bệnh cho trẻ khi thời tiết nắng mưa thất thường
Những nguyên tắc dành cho bậc phụ huynh cần biết để phòng bệnh cho trẻ khi thời tiểt giao mùa:
Nguyên tắc 1. Chú ý đến chế độ ăn nhằm tăng cường sức đề kháng
Đảm bảo dinh dưỡng, cho trẻ ăn cân đối các nhóm dưỡng chất và cần chú ý đến thành phần đạm, các vi chất. Trong đó, kẽm và sắt là hai vi chất cực kỳ quan trọng có nhiều trong thịt bò, gà, cá, trứng và hải sản. Ngoài ra, hình thành cho trẻ thói quen ăn nhiều rau quả, uống nước ép trái cây nhằm bổ sung vitamin A, vitamin nhóm B, vitamin C và các khoáng chất khác.
Sử dụng thực phẩm được chế biến phù hợp, vệ sinh và lưu ý đến khối lượng thức ăn.
Với trẻ nhỏ, trẻ 0-6 tháng tuổi nên bú mẹ hoàn toàn để có khả năng phòng chống bệnh, phát triển toàn diện nhất. Nếu không có điều kiện, mẹ cần cố gắng cho trẻ bú sữa ít nhất trong 2-3 tháng đầu để củng cố hệ miễn dịch cho trẻ. Cho trẻ uống đủ nước, đặc biệt là nước ấm
Nguyên tắc 2. Thay đổi thói quen sinh hoạt
Lưu ý trang phục cho trẻ trong ngày để đảm bảo luôn giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vào ban đêm. Nên duy trì nhiệt độ phòng từ 25-28 độ C, thông thoáng và tránh gió lùa.
Tạo điều kiện để trẻ vận động thể chất hợp lý và hạn chế tiếp xúc các nguồn ô nhiễm như khói bụi, khói thuốc lá.
Thực hiện việc vệ sinh sạch sẽ môi trường xung quanh trẻ. Đảm bảo môi trường sống xung quanh sạch sẽ, thoáng mát
Hình thành thói quen vệ sinh cá nhân cho trẻ như: Cắt móng tay chân; Thường xuyên vệ sinh tay bằng xà phòng diệt khuẩn; Sử dụng nước muối sinh lý để vệ sinh mũi họng hàng ngày; Tắm và vệ sinh thân thể sạch sẽ ít nhất 2 ngày/ lần.
Đảm bảo rằng trẻ được ngủ đủ 9 - 12 tiếng mỗi ngày tùy theo lứa tuổi. Ngoài ra, phòng ngủ của trẻ phải thoáng, đủ ánh sáng và duy trì độ ẩm nhất định, giúp trẻ không gặp khó khăn khi hô hấp.
Hạn chế tối đa việc cho trẻ tiếp xúc với những người đang có dấu hiệu bị các bệnh truyền nhiễm như cúm, bệnh đường hô hấp và tiêu chảy cấp.
Khuyến cáo nên đeo khẩu trang khi đến nơi công cộng, đặc biệt là khi có các dấu hiệu mắc bệnh.
Nguyên tắc 3. Chăm sóc đúng cách khi trẻ mắc bệnh
Khi trẻ sốt, cần cho trẻ mặc quần áo thoáng mát, uống nhiều nước, lau mát cho trẻ và nên đưa trẻ đến khám ở cơ sở y tế.
Khi trẻ ho:
Đối với trẻ dưới 12 tháng: Vệ sinh mũi họng cho trẻ bằng nước muối sinh lý.
Đối với trẻ trên 12 tháng: Dùng ½ muỗng cà phê mật ong trước khi ngủ 30 phút, sẽ giúp làm giảm cơn ho và ít thức giấc về đêm.
Chủ động đưa trẻ đến khám ở cơ sở y tế nếu diễn tiến bệnh không cải thiện.
Khi trẻ bị nôn ói, tiêu lỏng: Cho trẻ uống nhiều nước để tránh mất nước và ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu hoá. Tình trạng nôn ói sẽ cải thiện trước, tình trạng tiêu lỏng sẽ ổn sau 5 - 7 ngày. Nếu biểu hiện ngày càng nhiều thì nên đưa trẻ đến khám ở cơ sở y tế.
Nguyên tắc 4. Tiêm phòng cho trẻ
Tiêm phòng đúng lịch và đủ mũi theo khuyến cáo của Bộ Y tế.
Chủ động cho trẻ được tiêm ngừa cúm, đặc biệt ở nhóm tuổi trên 6 tháng vì bệnh cúm thường lây nhiễm qua đường hô hấp và hiệu quả của tiêm ngừa đạt 96% - 97%. Ngoài ra, trẻ được tiêm ngừa nếu mắc cúm có thể nhẹ hơn và thời gian mắc bệnh ngắn hơn trẻ không được tiêm ngừa
Cho trẻ uống ngừa tiêu chảy cấp do Rotavirus, đặc biệt ở nhóm dưới 6 tháng và liều đầu tiên được uống vào thời điểm 2 tháng tuổi.
Nguyên tắc 5. Giữ ấm đường thở cho trẻ
Nên duy trì nhiệt độ phòng từ 25-28 độ C, thông thoáng và tránh gió lùa. Giữ ấm đồ ăn, thức uống. Trước khi cho trẻ ra ngoài nên đeo khẩu trang, đội mũ kín tai, mặc thêm áo khoác và đi giày ấm để tránh cảm lạnh đột ngột. Tuy nhiên không cần ủ ấm quá mức vì nếu mặc quá ấm, trẻ dễ bị ra mồ hôi lưng, đầu, rồi thấm ngược lại dẫn đến cảm lạnh, viêm phổi… Hơn nữa, việc ứ đọng mồ hôi trên da còn là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển gây ra các bệnh về da, gây ngứa ngáy, khó chịu.
Nguyên tắc 6: Dinh dưỡng giúp tăng cường đề kháng
Bữa ăn của trẻ cần đảm bảo đủ các nhóm chất dinh dưỡng: đạm, tinh bột, chất béo, vitamin và khoáng chất. Đạm và vitamin hỗ trợ duy trì sức đề kháng và hệ miễn dịch cơ thể. Đạm (protein) có nhiều trong thịt, cá, trứng, sữa, và các loại đậu. Vitamin có nhiều trong trái cây tươi, rau xanh, nước ép hoa quả, dầu cá…
Kết luận
Việc chăm sóc trẻ em khi thời tiết giao mùa đòi hỏi sự cẩn thận và chu đáo từ phía phụ huynh. Bằng cách chú ý đến các triệu chứng bệnh và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, chúng ta có thể bảo vệ sức khỏe của con em mình một cách hiệu quả. Hy vọng bài viết này đã cung cấp những thông tin hữu ích, giúp các bậc phụ huynh yên tâm hơn trong việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho trẻ trong thời tiết giao mùa. Hãy luôn nhớ rằng, sự quan tâm và chăm sóc đúng cách sẽ giúp trẻ vượt qua mọi thử thách của thời tiết và phát triển khỏe mạnh.