Gia vị ăn dặm

Gia vị ăn dặm là một bước ngoặt lớn trong quá trình phát triển của con, do đó các bậc phụ huynh cần đặc biệt chú ý đến trẻ để giúp con vượt qua tốt giai đoạn này. Lúc này, tuy sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng quan trọng và thiết yếu cho dành cho bé nhưng ở giai đoạn này đã không còn đủ cho trẻ phát triển toàn diện nhất.

Vậy phụ huynh cần lựa chọn gia vị cho trẻ ăn dặm như thế nào và bột ăn dặm có nên thêm muối hay không?

Giai đoạn ăn dặm là gì?

Giai đoạn ăn dặm là thời kỳ bé chuyển từ chế độ ăn hoàn toàn bằng sữa mẹ sang việc làm quen với các dạng thức ăn đặc hơn như bột, cháo, cơm... Thời điểm thích hợp nhất để bắt đầu cho trẻ ăn dặm là khi trẻ tròn 6 tháng tuổi, lúc này trẻ đã có đủ khả năng hoạt động miệng lưỡi để thể nuốt được các dạng thức ăn đặc hơn.

Giai đoạn ăn dặm là một quá trình thú vị, tuy nhiên không kém phần khó khăn đối với cả trẻ cũng như với các bậc phụ huynh. Bố mẹ cần chuyển tiếp dẫn dần từ chế độ ăn dạng lỏng, sang dạng sệt rồi đến lợn cợn, cuối cùng là dạng miếng lớn. Quá trình chuyển tiếp này không được diễn ra quá vội vã, cần phải thực hiện từ từ để bé làm quen và thích ứng tốt nhất.

Có nên dùng gia vị ăn dặm cho bé?

Đối với bé từ 6 tháng đến dưới 12 tháng, mẹ không nêm bất kỳ gia vị nào vào đồ ăn dặm trừ các loại dầu có thành phần tự nhiên và hạt nêm từ rau củ, thịt cá dành riêng cho bé từ 6 tháng tuổi.

Do cơ thể bé lúc này còn chưa phát triển đầy đủ, việc nêm muối hoặc đường vào thức ăn sẽ khiến cơ thể làm việc quá tải, không thể lọc thải được, gây ra các bệnh về thận và tiêu hóa, bệnh tiểu đường, suy giảm trí tuệ.

Khi 12 tháng tuổi trở lên để kích thích bé ăn ngon hơn mẹ có thể bắt đầu cho thêm một số gia vị như đường, muối, hạt nêm, nước mắm vào thức ăn cho bé nhưng với một lượng ít. Nên chú ý lựa chọn các loại gia vị dành riêng cho quá trình ăn dặm của bé từ 1 tuổi để đảm bảo đúng liều lượng, không chứa chất phụ gia an toàn cho sức khỏe của trẻ.

Đối với trẻ dưới 1 tuổi, bố mẹ không nên thêm gia vị vào thức ăn của bé. Còn với những bé từ 1 tuổi trở nên thì bố mẹ có thể thêm các gia vị ăn dặm để kích thích bé ăn ngon hơn nhé.

Các loại gia vị ăn dặm cho bé trên 1 tuổi

Nước mắm ăn dặm

Trẻ em từ 1 tuổi đang trong giai đoạn phát triển nên nhu cầu về các chất đạm, i-ốt, sắt, canxi,… cũng nhiều hơn. Nhưng các thực phẩm ăn dặm hằng ngày có thể sẽ không cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể bé. Vì vậy rất cần các gia vị bổ sung giàu chất dinh dưỡng và lành tính như nước mắm ăn dặm.

Nước mắm truyền thống nguyên chất mà người lớn sử dụng có độ mặn rất cao so với trẻ nhỏ. Bé từ 1 tuổi có hệ tiêu hóa và thận chưa hoàn thiện, chưa đủ khả năng để “giải quyết” một lượng muối lớn. Khi đó trẻ có thể phải đối mặt nguy cơ sớm mắc các bệnh cao huyết áp, tim mạch, suy thận,…

Đối với các bé từ 12 tháng đến 24 tháng tuổi, mẹ chỉ nên cho bé ăn từ 1/2 đến 1 thìa nước mắm ăn dặm. Liều lượng này đảm bảo cung cấp đủ lượng i-ốt cần thiết cho sự phát triển cân bằng cả về thể chất và trí não của trẻ nhỏ. 

Hạt nêm ăn dặm

Khi bé đã bước vào thời kỳ ăn dặm, hạt nêm là món gia vị không thể thiếu. Không chỉ giúp tăng hương vị cho món ăn dặm, kích thích vị giác giúp trẻ ăn ngon, giảm tình trạng chán ghét, bài xích các loại thức ăn mà hạt nêm ăn dặm còn cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết như natri, i-ốt,… cho sự tăng trưởng bình thường ở trẻ.

Tuy nhiên mẹ nên sử dụng bột nêm ăn dặm cho bé theo hàm lượng được khuyến cáo, chỉ 1 - 2 thìa cà phê mỗi ngày. Điều này giúp tránh ảnh hưởng về lâu dài như rối loạn vị giác, tích nhiều muối dẫn đến hại thận, biếng ăn.

Bột súp ăn dặm

Bột súp ăn dặm có đa dạng hương vị, đậm đà, hấp dẫn được sản xuất theo quy trình cô đặc đạt tiêu chuẩn về độ an toàn, thành phần dinh dưỡng và phù hợp với khẩu vị của trẻ nhỏ. Sử dụng bột súp ăn dặm giúp tăng sự trải nghiệm vị giác đa dạng ở trẻ, khiến trẻ hào hứng từ đó dễ dàng tiếp nhận các loại thức ăn mới hơn.

Các loại bột súp ăn dặm cho bé từ 1 tuổi đảm bảo không chứa thành phần hóa học độc hại hay chất cấm theo quy định an toàn vệ sinh thực phẩm, không chất bảo quản, được nghiên cứu để đảm bảo cung cấp vừa đủ các dưỡng chất cần thiết như: protein, sắt, kẽm cùng các loại vitamin A, vitamin C,... cho bé mà không bị dư thừa.

Các loại gia vị cần tránh khi cho bé ăn dặm

Bột ngọt (mì chính)

Không nên sử dụng gia vị bột ngọt (mì chính) khi chế biến thức ăn cho trẻ em, vì thực tế đây là loại gia vị không có giá trị dinh dưỡng. Chất ngọt từ bột ngọt không thể thay thế vị ngọt tự nhiên, giàu dinh dưỡng từ rau củ, cá, trứng,…

Ngoài ra, bột ngọt có thể phá hủy các tế bào thần kinh võng mạc, phá hủy các tế bào vùng não dưới đồi và tế bào não các vùng lân cận, từ đó gây ra các bệnh về thần kinh như Alzheimer, Parkinson. Thậm chí còn gây u não, ung thư não và các bệnh về thần kinh hiếm gặp khác, không chỉ trẻ em mà người lớn cũng không nên sử dụng bột ngọt nhiều.

Đường

Đường cũng là gia vị cần tránh xa trong quá trình ăn dặm của trẻ. Ăn đường sớm sẽ có tác động xấu đến sức khỏe răng miệng của bé. Nhất là với bé bắt đầu mọc răng sữa, khiến bé dễ bị sâu răng. Ngoài ra, ăn đường còn khiến bé dễ bị tiểu đường, tăng nguy cơ béo phì và hình thành thói quen ăn uống thiếu lành mạnh và không khoa học cho trẻ sau này.

Muối

Mẹ không nên nêm muối vào đồ ăn dặm của bé dưới 1 tuổi, do trong một số thực phẩm hằng ngày như sữa, trứng, thịt gà, rau tươi,... đã cung cấp đủ lượng natri cần thiết. Bên cạnh đó, khi này thận của bé có độ lọc chỉ bằng 1/3 người trưởng thành, ăn muối sẽ khiến thận hư tổn do quá tải. Ngoài ra, dùng trong thời gian dài còn gây các bệnh về tim mạch, huyết áp,...

Rượu

Tuyệt đối không cho thêm rượu vào thức ăn dặm của trẻ bởi ảnh hưởng nghiêm trọng đến các bộ phận trong cơ thể như cơ quan tiêu hóa, gan và thận. Các độc tính của cồn công nghiệp trong rượu khi đi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành formaldehyde.

Sau đó chất này sẽ tiếp tục được oxy hóa thành axit fomic tấn công nhãn cầu, dây thần kinh thị giác và các bộ phận bằng mô mềm như thận và gan. Khi rượu vào bên trong cơ thể sức tản nhiệt tăng lên khiến trẻ dễ bị cảm và viêm phổi.

Tiêu, ớt

Tiêu và ớt sẽ khiến cho bé khó chịu do cảm giác cay nồng, loại gia vị này rất dễ gây kích ứng đối với hệ tiêu hóa chưa trưởng thành của trẻ. Có thể gây ra các bệnh về dạ dày, rối loạn tiêu hóa (đau bụng, tiêu chảy), tăng nguy cơ mở các thông nối động tĩnh mạch gây tiêu máu hay trĩ về sau.

Giấm ăn

Hầu hết trẻ sơ sinh không thích mùi giấm, vị chua từ axit axetic có trong giấm, gây ảnh hưởng xấu đến vị giác và dạ dày của trẻ. Hơn nữa, vị nồng của giấm sẽ che mất mùi thơm ban đầu của thức ăn. Khi còn nhỏ khứu giác của bé chưa phát triển hoàn thiện, việc thường xuyên nếm mùi vị của giấm sẽ khiến bé mất hứng thú với thức ăn.